“Green Wings” I Terkedilmiş Bir Stadyumun Kültürel Kent Parkı Olarak Dönüşümü
“Nature is not a place to visit. It is home.” Gary Snyder
Kültürel ve Tarihsel Süreç
1950 yılında inşa edilen 6150 kişi kapasiteli Antakya Atatürk Stadyumu’nun mevcut kapasitesinin güncel ihtiyaçları karşılamaması sebebiyle kapatılarak kentin çeperinde yeni bir stadyum yapılmasına karar verilmiştir. Kentin yıllar içindeki gelişimi doğrultusunda eski stadyumun çevresindeki yoğun yapılaşma sebebiyle bir kent parkı olarak dönüştürülmesi hedeflenmiştir. Stadyumların kentin kolektif kimliklerini temsili açısından önemi göz önüne alındığında tarihi M.Ö yüzbinlere kadar uzanan çok kültürlü bir şehir olan Hatay için bu dönüşüm çok hassas bir konu olarak görülmektedir. Dolayısıyla, kent için bu stadyum sadece ulusal gururun veya kültürel ideolojinin sembolü değil, aynı zamanda kentin yakın tarihinin nesnesi haline gelmiştir. Sosyal tarihi koruma arzusu kent için bir buluşma ve bir araya gelme noktası olan bu stadyumun aynı mantıkla tasarlanması talebini doğurmuştur. Bu sebeple bu yapı kentli için sadece bir stadyum olmaktan öte, geçmiş kültürel pratiklerin kalıntıları, toplumların ortak anıları ve kimlikleri için hayati öneme sahiptir.
Kent için tarihi ve kültürel değeri olan bu alanda kentin hafızasını korumak ve yeniden canlandırmak için kentli arasındaki etkileşimi teşvik edecek, kültürel potansiyelini ortaya çıkaracak fonksiyonları da içinde barındıracak bir tasarım anlayışıyla yola çıkılmıştır.
Proje: Green Wings | Müşteri: Confidential | Yer: Hatay - Türkiye | Proje Alanı: 71.250 m2 | Yıl: 2019 | Durum: Konsept | Proje Ekibi: Onat Öktem - Zeynep Öktem - İpek Erol | Yardımcılar: Figen Yücel, Esat Can Meker, Okan Mutlu Okpınar, Hüseyin Kezer, Besmir Kamberi |
Tasarım Yaklaşımı
“Green Wings” [Yeşil Kanatlar], tasarımı ile ONZ Architects, terkedilmiş bir stadyumun kültürel kent parkına dönüştürülmesinin, kent içindeki sanatsal ve kültürel faaliyetlerin artması ve sonucunda kent ile kentli arasındaki bağın kuvvetlendirilmesini hedeflemektedir.
Tasarımın ana hedefi, tüm alanın yeşile terkedilerek içe dönük bir kurgu çerçevesinde bu yeşil alanın çevresindeki yoğun yapılaşmadan izole edilmesi olarak özetlenebilir. Merkezinde meydanın yer aldığı bu alanda kültür merkezi, müze & sergi yapısı ve kütüphane ana fonksiyonlar olarak üçgen formundaki arazinin üç köşesine yerleştirilmiştir. Bu fonksiyonlar yeşil alanın yüzeyini azaltmadan oluşturulan yeşil kabuğun altında konumlandırılmıştır.
Yeşil kanatlar [Green Wings] olarak adlandırılan ve meydanın üç köşesindeki yüzeylerin yukarı doğru kıvrılmasıyla oluşturulan bu kabuk aynı zamanda meydanı ve açık hava etkinliklerini sararak kullanıcıların çevrelerindeki yoğun yapılaşmadan izole edilmesini sağlamaktadır. Böylece yeşil alan yüzeyi tamamen korunmakla birlikte farklı açık hava etkinliklerine imkan veren ve kullanıcıların tamamen doğayla baş başa kalabileceği bir kentsel park yaratılmıştır. Kentin dolaşım akslarının kesiştiği bir noktada yer alan bu üçgen alanın üç köşesinde daha küçük ölçekte kentsel meydanlar oluşturularak bu meydanlar yaya ve bisiklet yollarıyla birbirine bağlanmıştır. Yer kabuğuna şekil verilerek oluşturulan içe dönük yeşil alanda ziyaretçiler tamamen doğa ile başbaşa kalırken alanın çeperine konumlandırılan fonksiyonların çevresinde tasarlanan kentsel meydanlar ile kentsel hayatın zenginleşmesi ve ana dolaşımın kent ile ilişkisinin sağlamlaştırılması amaçlanmıştır.
Bir kentsel park ve meydan çevresinde oluşturulan, kültür merkezi, müze ve sergi yapısı, kütüphane, kafe ve restoranlar, etkinlik alanı ve kapalı otoparktan oluşan proje, çok kültürlü bir ortamda bir arada yaşama ve hoşgörüyü güçlendirecek, ikonik tasarıma sahip, kentin hafızasını koruyan ve canlandıran kentsel bir merkeze olan talebe cevap vermektedir.
Sürdürülebilir Tasarım Öğeleri
“Green Wings” projesinde, alanın tamamen yeşile terkedilmesinin yanı sıra, enerji verimliliğinin artırılmasına, tüm kapalı hacimlerde doğal aydınlatma, doğal havalandırma ve iç hava kalitesinin sağlanmasına ve böylelikle kullanıcıların memnuniyetinin artırılmasına özen gösterilmiştir.
Alan tamamen yeşile terkedilerek tüm mekanlar yer formuna şekil verilerek oluşturulmuş yeşil kanatlar olarak adlandırılan yeşil kabuğun altında konumlandırılmıştır.
Projenin en çekici ve görsel olarak öne çıkan özelliklerinden biri, alandaki tüm fonksiyonların çatısı haline gelen ve tüm açık alanları sarmalayan yeşil kanatlardır. Yeşil çatı, bölgenin sıcak iklimi dikkate alındığında iç mekan sıcaklıklarının düşürülmesinde önemli rol oynayan ısı yalıtımı sağlar. Isı adası etkisini azaltan yeşil çatılar, buharın yayılması nedeniyle çatının güneş altında serin kalmasını sağlar. Kültür merkezi, müze, sergi yapısı ve kütüphanede çapraz havalandırma açıklıkları ile birlikte doğal havalandırma sağlanmaktadır.
Hatay, güneş enerjisi açısından zengin bir yer olduğundan, projede, enerji ihtiyacının önemli bir bölümünü karşılamak için alana güneş panelleri yerleştirilmiştir. Çatı panelleri, yeşil platformun yanı sıra meydanda yer alan ticari yapıların çatılarına konumlandırılmıştır.
